Hemisekcja to precyzyjne chirurgiczne usunięcie jednego z korzeni zęba trzonowego wraz z odpowiadającą mu częścią korony. Dzięki temu zachowujemy zdrową część zęba i możemy ją odbudować, zamiast usuwać cały ząb. W Pro EndoDentica zabieg planujemy w oparciu o RTG/CBCT, a następnie łączymy go z odbudową protetyczną, by przywrócić pełną funkcję żucia. Sprawdź: RTG przed usunięciem ósemki.
Co to jest hemisekcja i dla kogo?
Hemisekcja polega na odcięciu jednego z korzeni oraz odpowiadającej mu części korony w zębie wielokorzeniowym (zwykle trzonowcu dolnym), gdy jeden korzeń jest nie do uratowania, ale pozostała część zęba spełnia warunki do dalszego użytkowania. Pozostały fragment zęba zostaje w jamie ustnej i może być odbudowany, dzięki czemu zachowujemy własne tkanki i unikamy natychmiastowej implantacji.
Rozważamy ją u pacjentów, u których występuje m.in.: pęknięcie jednego korzenia, masywny ubytek kości w rejonie furkacji dotyczący tylko jednego korzenia, niedrożny lub perforowany kanał jednego korzenia po niepowodzeniu leczenia kanałowego, czy ubytek tkanek korony ograniczony do segmentu nad jednym korzeniem.
Kiedy rozważyć hemisekcję zamiast ekstrakcji?
- Problemy z jednym korzeniem przy dobrym rokowaniu pozostałych.
- Chęć zachowania własnego zęba i uniknięcia luki lub natychmiastowej implantacji.
- Warunki zgryzowe pozwalające na prawidłowe obciążenie pozostałej części zęba.
- Dobra higiena i motywacja do utrzymania czystości w okolicy furkacji.
Jeżeli zmiany obejmują oba korzenie, kość jest znacznie zresorbowana lub ząb jest strategicznie niekorzystny w łuku, rozważamy inne rozwiązania, np. resekcję wierzchołka albo ekstrakcję z dalszą odbudową.
Diagnostyka: RTG i tomografia CBCT
Skuteczność leczenia zależy od precyzyjnej diagnostyki. W Pro EndoDentica wykonujemy:
- RTG zęba oraz pantomogram do oceny ogólnej.
- CBCT 3D do analizy pęknięć, perforacji, przebiegu kanałów, ubytku kości i relacji do struktur anatomicznych.
Na tej podstawie omawiamy scenariusze: hemisekcję połączoną z leczeniem kanałowym pozostałego korzenia, tylko hemisekcję z odbudową protetyczną lub alternatywne procedury.
Jak przebiega zabieg krok po kroku
- Znieczulenie i izolacja pola zabiegowego.
- Oddzielenie części korony nad chorym korzeniem precyzyjnymi narzędziami.
- Odcięcie korzenia wzdłuż przebiegu furkacji z kontrolą położenia w CBCT/RTG śródzabiegowym.
- Wyłuszczenie odciętego segmentu i oczyszczenie z zapalnej ziarniny.
- Modelowanie i wygładzenie pozostałej powierzchni zęba i korzenia, korekta punktów stycznych.
- Tymczasowa odbudowa lub natychmiastowa rekonstrukcja kompozytem; docelowo plan odbudowy protetycznej.
- Kontrola RTG, instruktaż higieny, zalecenia pozabiegowe.
Zabieg trwa zwykle 30–60 minut. W trudniejszych przypadkach pracujemy w powiększeniu (mikroskop/lupy) i wspieramy się zdjęciami śródzabiegowymi.
Alternatywy: re-endo, resekcja, ekstrakcja + implant/most
- Re-endo (powtórne leczenie kanałowe) — gdy problem dotyczy wypełnienia kanału, a korzeń jest strukturalnie zachowany.
- Resekcja wierzchołka — usuwamy sam wierzchołek korzenia i tkanę zapalne przy niedostatecznym gojeniu po leczeniu kanałowym.
- Ekstrakcja + implant — gdy rokowanie jest złe. Odbudowę planujemy w oparciu o implant i koronę.
- Most protetyczny — np. most adhezyjny AET/Maryland w wybranych przypadkach, gdy implantacja jest odroczona.
Wybór zależy od anatomii korzeni, poziomu kości, higieny i oczekiwań pacjenta. Naszym celem jest zachowanie własnego zęba zawsze wtedy, gdy daje to przewidywalny wynik.
Odbudowa po hemisekcji: wypełnienie, wkład, korona
Po zabiegu ząb staje się „połówką” pierwotnego trzonowca, dlatego wymaga planowej rekonstrukcji zapewniającej szczelność, wytrzymałość i łatwość higieny.
- Odbudowa kompozytowa — w drobnych ubytkach, jako rozwiązanie przejściowe.
- Wkład koronowo-korzeniowy — gdy brakuje znacznej części korony; patrz: wkład koronowo-korzeniowy.
- Korona — docelowa ochrona przed pęknięciem i szczelność brzeżna; rozważ koronę porcelanową.
Projektujemy kształt punktów kontaktu i guzków tak, aby nie przeciążać pozostałego korzenia. W razie potrzeby wykonujemy RTG do protetyki i korekty zwarcia przed cementacją.
Gojenie, zalecenia i wizyty kontrolne
- Chłodne okłady zewnętrznie przez 24 h, miękka dieta przez 2–3 dni.
- Higiena: delikatne szczotkowanie miękką szczoteczką, płukanki antyseptyczne wg zaleceń.
- Leki przeciwbólowe zgodnie ze schematem; antybiotyk tylko gdy wskazany.
- Kontrola po 7–14 dniach, potem po 6–8 tygodniach i przed docelową odbudową.
Kluczowa jest regularna higienizacja (skaling + piaskowanie) co 6 miesięcy oraz nitkowanie stref furkacji. Utrzymanie czystości wydłuża trwałość leczenia.
Ryzyko i przeciwwskazania
Jak każdy zabieg chirurgiczny, hemisekcja wiąże się z ryzykiem: pęknięcia korony pozostałej części zęba przy dużych siłach żucia, nawracających stanów zapalnych przy niedostatecznej higienie, czy konieczności wtórnej ekstrakcji, jeśli gojenie kości będzie nieprawidłowe. Przeciwwskazaniami są m.in.: zaawansowana utrata kości obejmująca wszystkie korzenie, pionowe pęknięcia sięgające podziału korzeni, niewydolna higiena jamy ustnej i czynniki parafunkcyjne bez planu stabilizacji (np. bruksizm bez szyny relaksacyjnej).
Cena i sposób rezerwacji
FAQ
Czy ząb po hemisekcji będzie słabszy?
Pozostaje mniej tkanek, dlatego planujemy ochronną koronę lub wkład, a zgryz dostosowujemy tak, by nie przeciążać zęba.
Czy hemisekcja boli?
Zabieg wykonujemy w znieczuleniu miejscowym. Po ustąpieniu znieczulenia możliwy jest umiarkowany ból i obrzęk przez 1–2 dni; pomagają chłodne okłady i leki przeciwbólowe.
Jak długo wytrzyma ząb po hemisekcji?
To zależy od higieny, jakości odbudowy i warunków zgryzu. Przy właściwej pielęgnacji i regularnych kontrolach ząb może służyć wieloletnio.
Czy zawsze trzeba robić koronę?
Nie zawsze, ale w większości przypadków korona zwiększa przewidywalność i trwałość efektu, dlatego często ją rekomendujemy.
Dojazd – jak nas znaleźć?
Pro EndoDentica, ul. Rąbieńska 129, Łódź. Przystanek tramwaju linii 6, skrzyżowanie Szczecińska × Rąbieńska. Na miejscu bezpłatny parking.
