To obszerny przewodnik Choroby dziąseł i przyzębia — od objawów i przyczyn, przez diagnostykę, po leczenie (SRP, kiretaż, mikrochirurgia) i profilaktykę. Jeśli szukasz strony usługowej (cennik, zapisy), przejdź do Periodontologia — Łódź.
Periodontologia — czym jest i dlaczego jest ważna
Periodontologia zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem chorób przyzębia. To jedne z najczęstszych przyczyn utraty zębów u dorosłych i mają wpływ nie tylko na uśmiech, ale i na zdrowie ogólne. Choroby zaczynają się często od gingivitis (zapalenie dziąseł), a zlekceważone mogą przejść w periodontitis (zapalenie przyzębia), prowadząc do rozchwiania i utraty zębów. Problem bywa podstępny, bo długo przebiega bezbólowo.
Współczesna periodontologia łączy klasyczne metody z nowoczesnymi technologiami: cyfrowym pomiarem kieszonek, obrazowaniem 3D (CBCT), a także technikami mikrochirurgicznymi oraz materiałami wspomagającymi regenerację tkanek. Kluczem pozostaje jednak edukacja i regularna profilaktyka.
Objawy chorób przyzębia — na co zwrócić uwagę
- Krwawienie przy szczotkowaniu lub nitkowaniu, obrzęk i zaczerwienienie dziąseł.
- Nieprzyjemny zapach z ust utrzymujący się mimo higieny.
- Nadwrażliwość szyjek i cofanie się dziąseł (recesje), „wydłużone” zęby.
- Ruchomość zębów, powstawanie szpar, przesuwanie zębów.
Wczesna reakcja zwykle pozwala zatrzymać problem na etapie odwracalnego gingivitis.
Zapalenie dziąseł (gingivitis) — pierwsze stadium
Gingivitis to odwracalny stan zapalny dziąseł, wywołany głównie przez płytkę bakteryjną. Objawia się krwawieniem przy higienie, tkliwością, czasem nieprzyjemnym zapachem. To sygnał ostrzegawczy — po profesjonalnym oczyszczeniu i poprawie higieny można w pełni cofnąć zmiany.
Zapalenie przyzębia (periodontitis) — stadium zaawansowane
W periodontitis stan zapalny obejmuje przyczep łącznotkankowy i kość. Dochodzi do pogłębiania kieszonek, ubytków kostnych i rozchwiania zębów. Objawy mogą obejmować ropną wydzielinę z kieszonek, odsłonięte szyjki, nasilony fetor ex ore. Domowa higiena nie wystarczy — konieczne jest leczenie profesjonalne (SRP, ewentualnie etap chirurgiczny) i modyfikacja nawyków.
Recesje dziąseł — przyczyny i leczenie
Recesje to cofanie się brzegu dziąsła z odsłonięciem szyjek/korzeni. Przyczyny: zbyt agresywne szczotkowanie, cienki biotyp, zgryzowe przeciążenia (np. bruksizm), pozycja zęba poza łukiem, krótkie przyczepy wędzideł. Leczenie obejmuje eliminację przyczyn (instruktaż, szyna ochronna, czasem ortodoncja) oraz mikrochirurgiczne pokrycie recesji (przeszczep łącznotkankowy, tunneling, płat przesunięty koronowo) w kwalifikujących się przypadkach.
Periimplantitis i mukozitis — zapalenie wokół implantów
Wokół implantów mogą rozwijać się: mukozitis (zapalenie tkanek miękkich) i periimplantitis (zajęcie kości). Kluczowe są higienizacja profesjonalna, prawidłowe kontakty zwarciowe, okresowe kontrole. Leczenie opiera się na oczyszczaniu powierzchni implantu, procedurach antyseptycznych, a w trudnych przypadkach — zabiegach chirurgicznych.
Przyczyny i czynniki ryzyka chorób przyzębia
Biofilm bakteryjny: płytka i kamień
Najczęstszą przyczyną jest biofilm — dojrzała płytka bakteryjna, która mineralizuje się w kamień. Biofilm tworzy barierę dla pasty i środków antyseptycznych, podtrzymując zapalenie. Usunąć go skutecznie można tylko profesjonalnie (skaling/polishing) + dobra higiena domowa.
Czynniki ogólnoustrojowe
- Palenie tytoniu — maskuje krwawienie, upośledza gojenie.
- Cukrzyca — nasila stany zapalne i zaburza odporność.
- Stres, leki, hormony — mogą podtrzymywać zapalenie.
Niewłaściwa higiena
Pomijanie nici/irygatora i zła technika szczotkowania prowadzą do nagromadzenia płytki — to główny, modyfikowalny czynnik ryzyka.
Diagnostyka: sondowanie, BOP, RTG/CBCT, CPITN
Badanie przyzębia obejmuje głębokości kieszonek, BOP (krwawienie przy zgłębnikowaniu), recesje, ruchomość i wskaźniki higieny. Wspieramy się RTG punktowym, pantomogramem i CBCT 3D. W przesiewie i monitoringu przydatny jest CPITN. W przypadkach nawracających rozważa się testy mikrobiologiczne/immunologiczne do terapii celowanej.
Leczenie etapowe — co po kolei robimy
Faza higienizacyjna
Profesjonalne oczyszczenie nad- i poddziąsłowe (skaling, piaskowanie, fluoryzacja), instruktaż higieny oraz dobór narzędzi (nici, irygator, końcówki). To baza dalszej terapii.
Faza niechirurgiczna (SRP)
Scaling & Root Planing — oczyszczenie kieszonek i wygładzenie korzeni w znieczuleniu. Po 6–8 tygodniach kontrola i ponowne sondowanie. Jeśli kieszonki pozostają głębokie, przechodzimy do chirurgii.
Faza korekcyjna (zabiegi chirurgiczne/regeneracyjne)
Kiretaż otwarty/płat dla bezpośredniego dostępu do złogów, redukcji kieszonek i ewentualnej regeneracji tkanek (materiały kościozastępcze, błony). Dodatkowo chirurgia plastyczna dziąseł (wędzidełka, biotyp, recesje) w odpowiednich wskazaniach.
Faza podtrzymująca (maintenance)
Wizyty kontrolne co 3–6 mies. zależnie od ryzyka (palenie, cukrzyca, implanty, tempo odkładania kamienia). To krytyczny etap, który zapobiega nawrotom.
Najczęstsze zabiegi w periodontologii
Skaling — usuwanie kamienia
Podstawowy zabieg profilaktyczno-leczniczy, obejmujący oczyszczanie nad- i poddziąsłowe, zwykle z polerowaniem i fluoryzacją. Efekty: mniej bakterii, mniejsze krwawienie, świeższy oddech.
Kiretaż zamknięty i otwarty
Zamknięty — bez nacinania, dla płytszych kieszonek; otwarty — z płatem chirurgicznym dla kieszonek głębokich (>5–6 mm). Celem jest redukcja zapalenia i stabilizacja przyczepu.
Przeszczep dziąsła (pokrycie recesji)
Przeszczep łącznotkankowy/tunneling lub płat przesunięty koronowo poprawiają estetykę, zmniejszają nadwrażliwość i wzmacniają biotyp.
Szynowanie zębów
Stabilizacja zębów rozchwianych (np. włóknem szklanym/kompozytem) dla równomiernego rozkładu sił i komfortu funkcji.
Terapia fotodynamiczna (PDT)
Wspomaga leczenie: fotouczulacz + światło selektywnie niszczą bakterie w kieszonkach, przyspieszając gojenie.
Profilaktyka i higiena jamy ustnej
Instruktaż higieny
Dobór techniki szczotkowania, nici/irygatora, końcówek dla mostów/implantów, past i płukanek. To praktyczny filar utrzymania wyników leczenia.
Znaczenie regularnych wizyt
Co 6 miesięcy (a przy ryzyku częściej) — przegląd, higienizacja, wczesne wychwytywanie nawrotów i korekta instruktażu.
Codzienna rutyna
Szczotkowanie 2× dziennie ≥2 min, higiena międzyzębowa codziennie, nawyki antynikotynowe i dieta przyjazna dziąsłom.
Nowoczesne metody i preparaty
Regeneracja tkanek (np. Emdogain)
Preparaty białkowe (np. Emdogain) stosowane podczas zabiegów regeneracyjnych wspierają naturalne procesy gojenia, poprawiając rokowanie w ubytkach wertykalnych. Właściwa kwalifikacja ma kluczowe znaczenie.
Innowacyjne podejścia
Laseroterapia, probiotyki jamy ustnej, terapie biologiczne i lepsza kontrola biofilmu to obiecujące uzupełnienia standardu SRP + chirurgia, ale nie zastąpią podstaw: higieny i wizyt podtrzymujących.
Kiedy iść do periodontologa? Ból, skutki zaniechania
Zgłoś się, gdy pojawia się krwawienie, obrzęk, nieświeży oddech, nadwrażliwość, recesje czy ruchomość. Zwłoka zwiększa ryzyko nieodwracalnych zmian, a przewlekłe zapalenie może wiązać się z chorobami ogólnymi (sercowo-naczyniowymi, gorszą kontrolą cukrzycy itd.).
FAQ – Choroby dziąseł i przyzębia
Czy paradontozę da się wyleczyć?
Da się zatrzymać i ustabilizować proces poprzez SRP, higienizacje, eliminację czynników ryzyka i — gdy trzeba — chirurgię. Utrzymanie efektu wymaga wizyt podtrzymujących.
Czy leczenie periodontologiczne jest bolesne?
Zabiegi wykonujemy w znieczuleniu miejscowym. Po SRP możliwa krótkotrwała nadwrażliwość; po chirurgii otrzymasz szczegółowe zalecenia przeciwbólowe.
Kiedy zgłosić się do periodontologa?
Przy pierwszych objawach: krwawieniu dziąseł, halitozie, recesjach, nadwrażliwości lub ruchomości. Im wcześniej, tym prostsze leczenie.
Jakie są skutki nieleczonych chorób przyzębia?
Postępująca utrata przyczepu i kości, rozchwianie i utrata zębów, gorsza jakość życia oraz możliwe powiązania z chorobami ogólnymi.
Umów konsultację periodontologiczną
